Μοτίβο

 Ας μιλήσουμε για το μοτίβο

ας δούμε μερικά πολύ καθαρά παραδείγματα

το μοτίβο είναι ένα μία μικρή μουσική ιδέα που είναι πολύ σημαντική για ολόκληρο το κομμάτι. Μπορεί να αφορά το ρυθμό, τη μελωδία ή και τα δύο. 

Έχει συγκεκριμένο ρυθμό και μελωδία και συχνά επαναλαμβάνεται. Για να ακούσουμε μερικά πολύ διάσημα μουσικά μοτίβα:

το ένα το ξέρουμε ήδη

είναι το μοτίβο που επαναλαμβάνεται στο κομμάτι του  Σαίντ Σανς Χαρακτήρες με μεγάλα αυτιά

Ας το ακούσουμε μία φορά είναι τόσο σύντομο άλλωστε

και εδώ βλέπεις μία προσπάθεια αποτύπωσης του....σε ζωγραφιά

 

Ας δούμε μερικά διάσημα μοτίβα

η αρχή της πέμπτης συμφωνίας του Μπετόβεν. Το μοτίβο αυτό που αποτελείται από τρεις σύντομες νότες (τρία όγδοα για όσους ξέρουν τη γλώσσα της μουσικής) και ένα μισό είναι πολύ σημαντικό για ολόκληρο το πρώτο μέρος. Άκουσε ολόκληρο το πρώτο μέρος και προσπάθησε να το ανακαλύψεις.

 

Α

 Ας ακούσουμε ένα πολύ διάσημο έργο που παίζει με τα μοτίβα

το Μπολερό του Ραβέλ

Το μπολερό του Ραβέλ είναι χτισμένο όλο πάνω σε τρεις απλές  μουσικές ιδέες

που επαναλαμβάνονται, εναλλάσσονται στα όργανα και άρα αλλάζει το ηχόχρωμα τους επιταχύνουν και δυναμώνουν

ένα πολύ σταθερό ρυθμικό μοτίβο

και δύο μελωδικά θέματα

Σε ολόκληρο το μπολερό τα ταμπούρα παίζουν συνεχώς το ίδιο μοτίβο. Το παίζουν τόσες φορές θα ήταν πολύ κουραστικό να τις μετρήσεις.

Άκου το κομμάτι

Άκου τι παίζουν τα ταμπούρα! παίζουν τον ίδιο ρυθμικό σχήμα από την αρχή μέχρι το τέλος

φαντάζεσαι πως είναι να παίζεις τόση ώρα;

ας προσπαθήσουμε να το παίξουμε

ας ταιριάξουμε μία φράση:

ας πούμε:

                το-τρίγωνο το-τρίγωνο παί-ζω  /   το- τρίγωνο το-τρίγωνο έ-χω-στο-χέ-ρι-μου

το τρίγωνο το τρίγωνο παίζω

το τρίγωνο το τρίγωνο έχω στο χέρι μου

Ας δούμε και τις δύο μελωδίες που παίζονται εναλλάξ

ας δούμε τη σειρά

Ξεκινάνε τα ταμπούρα με το ρυθμό

το Φλάουτο παίζει την μελωδία Α

Το κλαρινέρο παίζει ξανά την μελωδία Α

το Φαγκότο παίζει την μελωδία Β

οι άρπες γεμίζουν την αρμονία

Το κλαρινέτο παίζει τη μελωδία Β

Το όμποε παίζει τη μελωδία Α 

 Το φλάουτο και η τρομπέτα παίζουν τη μελωδία Α

το τενόρο σαξόφωνο παίζει τη μελωδία Β

το σοπράνο σαξόφωνο παίζει τη μελωδία Β

Δύο πίκολο φλάουτα, ένα γαλλικό κόρνο και μία τσελέστα παίζουν τη μελωδία Α

Το τρομπόνι παίζει τη μελωδία Β

 Φλάουτα, όμποε, κλαρινέτα και σαξόφωνα παίζουν τη μελωδία Β

Ξύλινα πνευστά και το 1ο βιολί παίζει τη μελωδία Α

Ξύλινα πνευστά και όλα τα βιολιά παίζουν τη  μελωδία Α

 Ξύλινα πνευστά, τρομπέτες και βιολιά παίζουν τη μελωδία Β

Ξύλινα πνευστά, τρομπόνι, βιολιά, βιόλες και τσέλο παίζουν τη μελωδία Β

Ξύλινα πνευστά όλες οι τρομπέτες και τα βιολιά παίζουν τη μελωδία Α

Ξύλινα πνευστά όλες οι τρομπέτες και τα βιολιά παίζουν τη μελωδία Β

Όλοι μαζί αλλάζουν τονικότητα παίζοντας πιο εκτεταμένη τη μελωδία Β

 Κρουστά Φιναλε!!!!

 τα ταμπούρα παίζουν ασταμάτητα το μοτίβο τους

δοκίμασε να το παίξεις σιγά μαζί με την ορχήστρα

Ο χορογράφος Μωρίς Μπεζάρ έφτιαξε μία χορογραφία πάνω στο Μπολερό

αν θέλεις δες την εδώ από την πολύ διάσημη μπαλαρίνα Σιλβί Γκιγιέμ

παρατήρησε πως χορεύει τη μουσική συνεχώς αν όχι με όλο το σώμα σίγουρα με ένα μέρος του

Ασκήσεις:

1)

φτιάξε μία πρόταση πάνω στο ρυθμικό σχήμα των ταμπούρων 

όπως αυτή που έφτιαξα πριν (βοηθάει να μετράς τις συλλαβές, μία για κάθε χτύπημα και να τονίζεις σωστά)

"το τρίγωνο το τρίγωνο παίζω / το τρίγωνο το τρίγωνο έχω στο χέρι μου"

"σου έδωσα σου έδωσα έ-να  / σου έδωσα σου έδωσα ένα παιχνίδι μου"

"το άκουσα το άκουσα πά-λι / το άκουσα το άκουσα το παραμύθι σου"

"το σοκολα τα σοκολα τά-κι / το σκολα τά σοκολα τάκι+μου έφαγες"

κτλ

2) ζωγράφισε τη δομή του μπολερό

πως; α) διάλεξε ένα χρώμα για κάθε μελωδία και βάλτα εναλλάξ με τη σειρά που ακούγονται, αν δεν μπορείς να το καταλαβεις μόνη σου, δες παραπάνω 

καθώς η μελωδίες δυναμώνουν μπορείς να τονίσεις περισσότερο τα χρώματά σου όπως εδώ:

ας ακούσουμε τέλος και ένα πολύ χαρακτηριστικό μοτίβο από τη Ροκ μουσική

μήπως μάντεψες ποιο;

 

 Σε αυτά τα τρία πολύ διαφορετικά μουσικά κομμάτια η χρήση του μοτίβου είναι επίσης πολύ διαφορετική. Το πρώτο βασίζεται ολόκληρο σε ένα ρυθμικό και μελωδικό μοτίβο 

Το δεύτερο ξεκινά με ένα ρυθμικό και μελωδικό μοτίβο και έπειτα παίζει με αυτό το μοτίβο:το αναπτύσσει, το κάνει πιο σύντομο, πιο μακρύ σε διάρκεια κτλ και χτίζει ένα έργο -που με την πρώτη ματιά φαίνεται αρκετά πολύπλοκο για να το καταλάβεις, σίγουρα πιο πολύπλοκο από το έργο του Σαιν Σανς. 

Στην τρίτη περίπτωση το ρυθμικό μοτίβο, ακούγεται σταθερά σε όλο το κομμάτι και μας παρασέρνει,  είμαι σίγουρη ότι το χτύπησες τουλάχιστον μία φορά.

η επανάλληψη ενός μοτίβου μπορεί να λειτουργήσει πολύ καλά ως μουσική συνοδεία

δες το βίντεο και προσπάθησε να διακρίνεις τα διαφορετικά επίμονα μοτίβα