Τα απολιθώματα

 



απολίθωμα στεγόσαυρου


από την κοντινή μας Κρήτη



ξέρεις τι σημαίνει η λέξη λίθος; σημαίνει πέτρα

απολίθωμα λοιπόν είναι εκείνα τα ίχνη ζωής, από ζώα, έντομα, φυτά, που έχουν γίνει πέτρα και έτσι έχουν μείνει μέχρι σήμερα τα περισσότερα από τα οποία ζούσαν πριν εκατομύρια χρόνια. Τα απολιθώματα εκτίθενται σε παλαιοντολογικά μουσεία! Στην Ελλάδα υπάρχουν απροσδόκητα πολλά αντίστοιχα μουσεία, σε μέρη που έχουν έντονο γεωλογικό και κυρίως παλαιοντολογικό ενδιαφέρον. H παλαιοντολογία είναι η επιστήμη η οποία μελετά την ιστορία της εμφαίνσης και της ανάπτυξης της ζωής στη γη, των αρχίαων φυτών και ζώων και όλων των ζωντανών οργανισμών. Βασίζεται στη μελέτη των απολιθωμάτων που είναι η απόδειξη της ύπαρξης ζωντανών οργανισμών διατηρημένων, ολικά ή μερικά μέσα σε πετρώματα. 

Εκτός από τα μουσεία υπάρχουν και απολιθωμένα δάση. Στην  Λέσβο, υπάρχει ένα απολιθωμένο δάσος το οποίο είναι ένα από τα δύο μεγαλύτερα απολιθωμένα δάση στον κόσμο (το άλλο είναι στην Αριζόνα της Αμερικής)





ο Σαιν Σανς στο καρναβάλι των ζώων του έγραψε και ένα κομμάτι για τα απολιθώματα.
Ποιό όργανο θα διάλεγες εσύ για να απεικονίσεις μουσικά τα απολιθώματα;

Λοιπόν ο Σαιν Σανς διάλεξε το ξυλόφωνο, μπορείς να σκεφτείς γιατί;

το ξυλόφωνο είναι ένα όργανο με ξύλινες πλάκες τις οποίες ο/η μουσικός χτυπάει με μπαγκέτες. 
Στα απολιθώματα η/ο μουσικός έχει σκληρές μπαγκέτες για να ζωγραφίσει τον ξερό ήχο που κάνουν τα κοκκάλα όταν χτυπάνε μεταξύ τους....ή τουλάχιστον όπως φανταζόμαστε ότι ακούγονται!




το όνομα του βγαίνει από τη λέξη ξύλο και φωνή ,ο ήχος του ξύλου δηλαδή, όνομα που έχει και στην αγγλικά γλώσσα -Xylophone. Ανήκει στην οικογένεια των μελωδικών κρουστών και θυμίζει αρκετά το πληκτρολόγιο του πιάνου με τα μαύρα και άσπρα πλήκτρα του.
 Κάθε ξύλινη πλάκα βγάζει έναν ήχο. Όσο μεγαλύτερη σε μήκος είναι η πλάκα τόσο χαμηλότερος ο ήχος της.  
. Η καταγωγή του είναι ...ασαφής. Κάποιοι λένε ότι κατάγεται από την Ασία και από εκεί ταξίδεψε στην Αφρική ένω άλλοι υποστηρίζουν ότι οι πρόγονοι τού ήταν στην Αφρική. Τα Αφρικανικά και ασιατικά ξυλόφωνα είναι κουρδισμένα διαφορετικά Σε κάθε περίπτωση στην Ευρώπη ήρθε αργότερα και απέκτησε το κούρδισμα του πιάνου. Ας δούμε ένα βίντεο από ένα χωριό του μακρινού Μυανμάρ που αυτή τη στιγμή βασανίζεται από μία σκληρή δικτατορία.




ας ταξιδέψουμε στην πιο κοντινή Αφρική και συγκεκριμένα στη Μποτσουάνα



εδώ παίζουν τα παιδιά ενός σχολείου!

δες και αυτό, ένα σύγχρονο μουσικό....πείραμα  σε ένα δάσος της Ιαπωνίας 
ο Μπαχ....παντού






ας δούμε το κομμάτι του Σαιν Σανς και ας παρατηρήσουμε τα όργανα που παίζουν
όλα, όχι μόνο το ξυλόφωνο!




ακούς τη βασική μελωδία;
άκουσε τώρα ένα παλιότερο κομμάτι του Σαιν Σανς
βρίσκεις κάτι  κοινό;
μήπως άκουσες κάποια κρυμμένα (απολιθωμένα) κομμάτια μέσα σε αυτό το σύντομο απόσπασμα;
ας γίνουμε παλαιοντολόγοι της μουσικής και ας τα ανακαλύψουμε! Σίγουρα μπορείς να βρεις ένα! επειρή το ξέρεις! (δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε κάτι που δεν ξέρουμε ήδη!

δοκίμασε να παίξεις τη ρυθμική μελωδία του ξυλόφωνου
αργά στην αρχή....δεν υπάρχει βιασύνη. 


η μελωδία του ξυλόφωνου έρχεται ξανά και ξανά. Το κομμάτι ξεκινά και τελειώνει με αυτήν ενώ
ανάμεσα εμφανίζονται δύο διαφορετικές μελωδικές φράσεις.

η μορφή του κομματιού είναι Α  Β Α  Γ Α 

αυτή η κυκλική μορφή ονομάζεται στη μουσική Ροντό.







ένας χάρτης ακρόασης πιο αναλυτικός που εμφανίζει τα όργανα με τη μορφή της σπείρας







ας το ακούσουμε ξανά από το δευτερόλεπτο 30-40, 
μπορείς να το αναγνωρίσεις;


έξι διαφορετικά κομμάτια έχει "θάψει" ο Σαιν Σανς μέσα στα απολιθώματά του. Ένα από αυτά είναι δικό του! εδώ ο Λέοναρντ Μπερνστάιν αποκαλύπτει όλα τα μυστικά!

1) τη μελωδία του ξυλόφωνου δανείστηκε από τον Μακάβριο χορό!
2) ένα γαλλικό παιδικό τραγούδι την μελωδία του οποίου ανέτρεψε
3 και 4)δύο παραδοσιακό τραγούδι
5)Ροσίνι από τον κουρέα της Σεβίλης
Κομμάτια που στην εποχή του είναι πολύ πολύ διάσημα!και το κοινό θα τα αναγνωρίσει!

πως σου φάνηκε αυτή η ιδέα του μουοσικού κολάζ;
δοκίμασε τώρα και εσύ 
1) να φτιάξεις μία ιστορία που θα έχει μέσα δύο ήρωες από διαφορετικά παραμύθια/ιστορίες
για παράδειγμα τα τρία γουρουνάκια μπορεί να φτάσουν στο κάστρο της ωραία κοιμωμένης πριν τον πρίγκιπα, ή η κοκκινοσκουφίτσα να συναντήσει στο δρόμο της τον Ηρακλή (τον αρχαίο) και ο λύκος της να τροομάξει από την προβιά του λιονταριού, ή ο κοντορεβυθούλης να φάει το μήλο της Χιονάτης ενώ ένας  από τους εφτά νανους να ταξιδέψει τον κόσμο με τον Νίλσ Χολγκρσον....κτλ


2) ζωγράφισε κάτι που να κρύβει μέσα του κάτι άλλο! Με την τεχνική του κολάζ ή με όποιον άλλο τρόπο θέλεις!

δες μερικά παραδείγματα:


δες και  μερικές παρόμοιες μαθητικές απόπειρες




Τώρα με τους υπολογιστές είναι πολύ πιο εύκολο για τους καλλιτέχνες να δοκιμάζουν τέτοια κολάζ. Ισως γνωρίζεις το έργο που έκανε ένας νεαρός καλλιτέχνης, ο Νέιθαν Γουαιμπερν, με αφορμή την πανδημία. 



Το πρόσωπο μίας γιατρού το οποίο είναι φτιαγμένο με μικρές φωτογραφίες γιατρών και νοσηλευτριών/ων που έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ένα μεγάλο ευχαριστώ!
και μία ακόμη ιδέα της τεχνικής του κολάζ από έναν νέο καλλιτέχνη τον Άντονι Λάντον


ένα κολάζ από τέσσερις πάρα πολύ γνωστούς πίνακες
1) Μόνα Λίζα του Λεονάρτνο Ντα Βίντσι
2) Το κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρήκι του Γιοχάνες Βερμέερ
3) τον έναστρο ουρανό του Βίνσεντ Βαν Γκονγκ
4) την κραυγή του Ένβαρντ Μουνκ

Αυτό θυμίζει λίγο το παιχνίδι του Σαιν Σανς έτσι δεν είναι;
που έφτιαξε ένα μουσικό έργο με κομμάτια από άλλα έργα πολύ διάσημα στην εποχή του!

ας επιστρέψουμε λοιπόν στον Σαιν Σανς

ας δούμε και ένα βιντεάκι πιο χαριτωμένο όπου ξεχωρίζουν -ζωγραφισμένα βέβαια τα όργανα

Ήρθε ή ώρα να κινηθούμε λιγάκι τι λες;






 
την ιδέα να αναπαραστήσει μουσικά έναν σκελετό με ένα ξυλόφωνο δανείστηκε και ο  Walter Greene σε ένα επεισόδιο του Ροζ Πανθηρα
πρόσεξε πως κάθε φορά που εμφανίζεται ο σκελετός εμφανίζεται και το ξυλόφωνο
ποιός άλλος χαρακτήρας έχει το δικό του μουσικό όργανο όταν εμφανίζεται;
μήπως ξέρεις ποιό όργανο είναι;  




η απάντηση έρχεται πάντα στο τέλος! το Φάντασμα και το θέρεμίν του!

*****************************


Συμπληρωματικό υλικό..............

τραγούδι με ελληνικούς στίχους 

η μελωδία του ξυλόφωνου



ένα είναι φτιαγμένο με την τεχνική stop motion



μία  ρυθμική συνοδεία


ρυθμική συνοδία ....στο πάτωμα



πάνω στο σώμα σου τώρα!


και άλλη μία (είναι ιδιαίτερα δημοφιλές έργο)

και ένα μουσικογραμμα 



ας κάνουμε εξάσκηση στα αγγλικά ή αν προτιμάς ελληνικά θα μπορούσες να πεις


τα απολι-θώ-
τα απολι-θώ-
τα απολι-θώ-ματα -που θα 
βρω!





 μία διαφορετική εκτέλση


και μία πιο απλή κινητική πρόταση


Σχόλια